Herdenken is niet alleen voor hen die zich de oorlog kunnen herinneren. Het is juist ook voor hen die de oorlog niet hebben meegemaakt. Voor de kinderen van hen die het meemaakten, voor hun kleinkinderen en voor de volgende generaties. Bovendien draagt het herdenken bij aan het besef van massaliteit en vormt het een aansporing voor reflectie en educatie over de Tweede Wereldoorlog.

De oorlogs- en herdenkingsmonumenten in Purmerend zijn een plaats om te herdenken en te herinneren en om bezoekers te confronteren met de gevolgen van waanzin, racisme en discriminatie.

Op 4 mei staan we stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van hen die zijn omgekomen tijdens vredesmissies.

Al vele jaren herdenken we op deze datum de oorlogsslachtoffers in Purmerend maar nooit is er specifiek aandacht besteed aan de Joodse inwoners van Purmerend. Is hun aanwezigheid en hun lot vergeten? Dat is vreemd, want ze zijn er wel degelijk geweest.

Zeventig jaar na data kwam hierin verandering door het leggen van een Stolpersteine bij De Rusthoeve.

De joodse inwoonster Jeanette Elizabeth Heigmans verhuisde in juni 1942 uit het Purmerendse tehuis voor ouden van dagen De Rusthoeve naar Amsterdam. Dit was voor haar het begin van een verschrikkelijk einde.

Negen maanden later ging zij op transport naar kamp Westerbork om direct daarna gedeporteerd te worden naar vernietigingskamp Sobibor in Polen waar ze direct werd vermoord, op 5 maart 1943.

Op 24 februari 2015 werd voor de ingang van De Rusthoeve een 'Stolpersteine' geplaatst.

Op de herdenkingstegel staat:

Hier woonde

Jeanette Elizabeth Heigmans

Geboren 1874

Gedwongen verhuisd

Op 4-6-1942

Vermoord 5-3-1943

Sobibor

De meesten gedeporteerden hebben geen graf maar door het plaatsen van een Stolpersteine hebben ze een naam en daardoor blijven zij in herinnering bestaan. Door deze "Struikelstenen" kunnen vragen van kinderen en volgende generaties worden beantwoord en de geschiedenis uitgelegd.

Een wandeling door een doodgewone straat verandert opeens in een reis door de geschiedenis. Over geheel Europa zijn er inmiddels duizenden geplaatst.

Stolpersteine is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig (1947, Berlijn). Hij brengt gedenktekens aan op het trottoir voor de huizen van mensen die door de nazi's verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Deze Stolpersteine (letterlijk 'struikelstenen') herinneren onder andere aan Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, homoseksuelen, Jehova's getuigen en gehandicapten.

De kunstenaar noemt ze Stolpersteine omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. Het buigen is impliciet een teken van eerbied.

Ook hier in Purmerend willen we dat realiseren. Uit de archieven hebben we nu 17 namen gevonden. Door heel Purmerend zijn straks deze "Struikelstenen" ter nagedachtenis aan de Joden die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord te zien. De goud glimmende keitjes komen in de stoep te liggen voor het huis waar de mensen gewoond hebben. Heel subtiel en tegelijkertijd indrukwekkend.

In de eerste plaats gaat het daarbij uiteraard om nabestaanden of (verre) familieleden van de Holocaustslachtoffers. Maar ook de huidige bewoners en/of eigenaren van de huizen waar destijds joodse Purmerenders woonden, voelen wellicht een bijzondere betrokkenheid.

Voor nabestaanden is het van onschatbare waarde een plaats te hebben waar zij hun familieleden kunnen herdenken. Zo worden de namen van de slachtoffers aan de vergetelheid onttrokken. De monumentjes zullen bovendien de verbinding tussen verleden, heden en vooral toekomst vertegenwoordigen.

Steun ons en laat een bericht achter op deze website.
Bron : Erik Goldsteen